اقدامات فیزیوتراپی در درمان سکته مغزی
اقدامات فیزیوتراپی در درمان سکته مغزی
اقدامات فیزیوتراپی در درمان سکته مغزی عبارتند از:
- روش ایمن جا به جایی (نشستن کنار تخت، پایین آمدن از تخت، حرکت از تخت به صندلی، حرکت در اطراف تخت و بالعکس)
- آموزش روش صحیح استفاده از وسایل مخصوص به بیمار (ارتوز، پروتز، عصا، واکر، صندلی چرخدار)
- انجام تمرینهای تقویتی، کششی، فعالیتهای عملکردی، تمرینات تحریک و تقویت حس عمقی PNF
- آموزش و تقویت حفظ تعادل در وضعیتهای مختلف خوابیده، نیمه خوابیده، نشسته و ایستاده (در حد توانایی بیمار)
- آموزش و بازآموزی صحیح راه رفتن و حفظ تعادل با و بدون پشتیبانی
- کمک به بازیابی مهارتهای عملکردی و مشارکت بیمار در فعالیتها و وظایف خاص زندگی و انجام فعالیتهای روزانه
- جلوگیری از کوتاهی، سفتی و کشیدگی عضلات، جلوگیری از دفورمیتی اندامها و خشکی مفاصل به علت بیتحرکی
- استفاده از تحریکات الکتریکی TENS جهت کاهش درد و بیحسی، FES جهت تحریک و انقباض عضلات و بازآموزی عضلات
- استفاده از بیوفیدبک جهت آگاهی از چگونگی عملکرد عضلهها و روش افزایش کنترل بر عضلهها
- فیزیوتراپی جهت غلبه بر مشکل بیاختیاری و کنترل حرکتهای روده و مثانه
درمان با استفاده از دستگاه بیوفیدبک
از ابزارهایی نظیر بیوفیدبک میتوان برای درمان موثرتر سکته مغزی استفاده کرد .طبق این روش بیمار با کمک فیدبکهای بینایی و شنیداری حرکات را میآموزد و اشکالات در حرکات اندام خود را اصلاح میکند.
کاردرمانی بعد از سکته مغزی
کاردرمانی یکی از روشهای کاربردی در فاز ریکاوری بیماران دچار ضایعه سکته مغزی است؛ از طریق درگیر کردن سیستم حسی و حرکتی بیمار به باز آموزی حرکات از دست رفته برای انجام کارهای روزمرهی فرد اهدافی را دنبال می کند.
همچنین کاردرمانی سکته مغزی به آموزش استراتژیهای مختلف به منظور تطبیق یافتن با شرایط موجود و کم کردن پیچیدگی فعالیتهای مختلف میپردازد. بیمار در نهایت به درک درستی از تواناییهای خود و راههای مواجهه با موقعیتهای جدید و چالش بر انگیز میرسد.
تفاوت فیزیوتراپی و کاردرمانی سکته ی مغزی چیست؟
فیزیوتراپی سکته مغزی به بازیابی و آموزش حرکات از دست رفته به بیمار در جهت استقلال فعالیتهای کلی بدن از طریق بهبود دامنه حرکتی و افزایش قدرت عضلانی میپردازد، اما کاردرمانی بیماران سکته مغزی بر روی حرکات ظریف اندامها ( مخصوصا دست ها) برای فعالیتهای نیاز به کنترل عصبی عضلانی بالا (نوشتن،بستن دکمه لباس و …) تمرکز دارد.
کاردرمانگر همچنین میتواند با تغییر در محیط زندگی بیمار یا با فراهم کردن وسیلههای مخصوص،به افزایش استقلال بیمار کمک کند.
توانبخشی سکته مغزی
توانبخشی بخش کلیدی در درمان سکته مغزی میباشد. اگرچه توانبخشی نمیتواند اثرات آسیب سکته مغزی را به صورت کامل به حالت اول برگرداند اما درمانهای توانبخشی میتواند باعث بهبود قدرت و اعتماد به نفس و تواناییهای منحصر به فرد شما شود تا شما به زندگی مستقل خود برگردید.
متخصصین توانبخشی سکته مغزی (فیزیوتراپیست، کاردرمانگر، گفتار درمانگر، روانشناس، ارتوپد فنی، مددکار و …) برنامه درمانی اختصاصی طبق نیازهای شما و ضعف و قدرت شما را آماده میکنند.
معمولا برنامه توانبخشی از بیمارستان آغاز میشود. معمولا وقتی شرایط بیمار پس از سکته مغزی با ثبات گردید، پزشک معالج دستور فیزیوتراپی و کاردرمانی و گفتاردرمانی و … را صادر میکند.
اگر به هر دلیلی توانبخشی سکته مغزی با تاخیر آغاز گردد، معمولا نتایج درمانی با وقفه بیشتری حاصل میشود و در صورت تاخیر زیاد، زمان رسیدن به نتایج درمانی مناسب سخت میشود.
همانطور که گفته شد برنامه توانبخشی سکته مغزی طبق نیاز فرد مبتلا به سکته طرحریزی میشود و از برنامههای مراقبت فردی و استقلال و تحرک مستقل تا مهارتهای شناختی، حافظهای، تمرینات کششی، تقویتی، تعادلی و … متفاوت میباشد.
فیزیوتراپی رباتیک در توانبخشی بیماران سکته مغزی
فیزیوتراپی رباتیک به عنوان یک روش نوین در توانبخشی بیماران سکته مغزی، با استفاده از دستگاههایی مانند دیگو (Diego) و آمادئو (AMADEO) نقش کلیدی در بازگشت تواناییهای حرکتی بیماران ایفا میکند. دستگاه دیگو بهویژه برای بهبود حرکت شانه و اندام فوقانی طراحی شده است و با ارائه تمرینات قابل تنظیم و چندبعدی، به بازسازی قدرت و هماهنگی عضلانی کمک میکند.
از سوی دیگر، تجهیزات توانبخشی آمادئو بر فیزیوتراپی دست متمرکز است و با انجام تمرینات دقیق و مکرر، به بازآموزی عضلات و بهبود کنترل حرکات دست پس از سکته مغزی میپردازد. این دستگاهها با فراهم کردن محیطی امن و قابل تنظیم، به بیماران امکان میدهند تا روند توانبخشی خود را بهصورت موثر و هدفمند طی کنند و بهبود قابل توجهی در عملکرد حرکتی و کیفیت زندگیشان تجربه کنند.
درمان بی حسی دست و پا بعد از سکته مغزی
با توجه به منطقه آسیب دیده در مغز، ممکن است در بیماران سکته مغزی اختلالات حسی ایجاد شود که به مرور زمان نیز بر طرف میگردند. درمانهای فیزیوتراپی میتواند به روند بهبود و درمان بی حسی دست و پا بعد از سکته مغزی کمک کند.
درمان بی حسی دست و پا از طریق فیزیوتراپی شامل تحریکاتی است که با ابزارها و وسایل مختلف و با جنسها و زبریهای گوناگون روی دست و پا کشیده میشود تا حس به اندامها برگردد.
همچنین به این علت که حس اندام (مانند دست یا پا) از بین رفته است و بیمار سکته مغزی نسبت به اندام خود آگاهی ندارد، ممکن است از حالت ضربه زدن روی عضلات نیز استفاده شود.
حالت tapping، استفاده از تنس یا حتی fes روی اندامی که حس ندارد و حرکتش کمتر شده است نیز به به تحریک عصبها و بازگشتن حس کمک میکند، و در کل حس زودتر از حرکت در این افراد برمیگردد.
روشهای درمان مکمل
درمانهای مکمل میتوانند به فرد هم برای پیشگیری و هم برای ریکاوری بهتر سکته مغزی کمک کنند. این درمانها شامل ماساژ، مکملهای غذایی، استفاده از طب سوزنی، زالو درمانی و غیره میباشند.
مطالعات، درمانهای مکمل را نسبت به درمانهای اصلی برتر نمیدانند ولی برای مثال، استفاده از درمان مکمل میتواند فشار خون بالای ایجاد شده پس از سکته مغزی را سریعتر کاهش دهد.
ریسک فاکتورهای ابتلا شامل دو گروه قابل کنترل و غیر قابل کنترل میباشند. قابل کنترلها شامل مصرف الکل و مواد مخدر، استعمال دخانیات، کمبود فعالیت بدنی، رژیم غذایی ناکارآمد، وزن بالا، دیابت، استرس، افسردگی، فشار خون بالا، کلسترول بالا و گروه غیرقابل کنترل شامل سن، جنسیت، سابقه فامیلی، سابقه قبلی ابتلا به استروک هستند.
استفاده از یک سری ویتامینها و مکملها برای پیشگیری یا ریکاوری بهتر توصیه شده است. به علت احتمال تداخل دارویی قبل از مصرف مکملها، با پزشک خود مشورت کنید. فولیک اسید، ب۶، ب۱۲ ،C، D، E، امگا۳ و منیزیم از موارد موثر هستند.
بدون دیدگاه