تنگی کانال نخاعی

تنگی کانال نخاعی یکی از دلایل بروز درد و ناراحتی در ستون فقرات است.

در صورتی که تنگی کانال نخاعی در نزدیکی مهره های گردن ایجاد شود سبب بروز گردن درد و در صورتی که در نزدیکی مهره های کمری رخ دهد منجر به کمردرد می شود.

کاهش فضای داخلی در نخاع به دلایلی همچون بیرون زدگی دیسک ها سبب فشردگی ریشه های عصبی نخاعی و بروز مشکلاتی همچون درد ، بی حسی و گزگز کردن اندام ها و همچنین اختلال در عملکرد اندام ها می شود.

تنگی کانال نخاع در دو صورت مادرزادی و اکتسابی رخ می دهد در نوع مادرزادی قطر کانال نخاعی بطور مادرزادی کم است و در نوع اکتسابی عواملی همچون افزایش سن ، آسیب مهره ها ، ورود زاوید استخوانی به داخل کانال نخاعی و … در بروز این بیماری نقش دارند.

نشستن به مدت طولانی در افرادی که به دلایل شغلی و یا سایر عوامل درگیر آن هستند و کاهش میزان آب دیسک بین مهره ای و خشک شدن آن نیز در افزایش خطر بروز این بیماری نقش دارند.

پزشک متخصص برای تشخیص دقیق این عارضه و افتراق آن از سایر مشکلات علاوه بر معاینه دقیق و بررسی پرونده پزشکی بیمار از روش هایی همچون رادیوگرافی ، ام آر آی، میلوگرافی و تست نوار عصب و عضله استفاده می کند.

علائم تنگی کانال نخاعی

• احساس درد در کمر یا گردن ( بسته به محل بروز تنگی کانال )
• انتشار درد به ناحیه باسن و سایر اندام ها
• تشدید درد هنگام فعالیت و حرکت ( خم و راست شدن ، نشست و برخاست )
• خشکی ستون فقرات
• اختلال در عملکرد اندام ها
• گرفتگی های عضلات پشت ساق پا
• محدود شدن دامنه حرکتی و کاهش انعطاف پذیری ستون فقرات
• بی حسی و ضعف اندام ها
• بی اختیاری ادرار و یا مدفوع در صورت پیشرفت بیماری

روش های درمان

بسته به شدت علائم بیمار ، یک یا چند روش از روش‌های درمانی زیر ممکن است باعث تسکین درد و ناراحتی فرد شوند.

کاهش سطح فعالیت و اجتناب از انجام فعالیت هایی که سبب تشدید درد و ناراحتی می شوند تا زمان بهبودی بیمار ضروری است.

ممکن است پزشک برای محدود کردن حرکات ستون فقرات و جلوگیری از تشدید درد و آسیب استفاده از بریس و کمربند طبی را توصیه کند.

استفاده از داروهای بی حس کننده موضعی ، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) مانند مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن و داروهای کورتونی با تجویز پزشک نیز برای کمک به کاهش درد و التهاب توصیه می شود.

برای برخی از بیماران، تزریق کورتیکواستروئید به منطقه آسیب دیده باعث تسکین درد و ناراحتی می‌شود.

درمان تنگی کانال نخاعی که در بسیاری از موارد با روش های غیرجراحی امکان پذیر است می تواند به کاهش مشکلات بیمار و بهبود وضعیت وی کمک کند.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی یکی ازموثرترین روشهای درمان تنگی کانال نخاعی است که با استفاده از متدها و مدالیته های مختلفی همچون لیزر پرتوان، الکتروتراپی و تکنیک های درمان دستی (منوال تراپی) همچون مانیپولاسیون و همچنین تمرینات ورزشی کششی و تقویتی به کاهش مشکلات بیمار کمک می کند.

ممکن است به بیمار تمرینات هوازی آموزش داده شود تا تحمل او برای انجام فعالیت‌هایی که ممکن است تحت تأثیر تنگی نخاع قرار داشته باشند ، افزایش یابد.

فیزیوتراپی سبب افزایش ثبات ستون فقرات، تقویت ستون فقرات و افزایش انعطاف پذیری آن می شود و علائم بیمار را تخفیف می دهد.

تنظیم ستون فقرات در وضعیت صحیح با استفاده از تکنیک های درمان دستی به افزایش فضای کانال نخاعی و کاهش فشار بر اعصاب تحت فشار کمک می‌ کند.

تمرینات ورزشی که فیزیوتراپیست تنظیم می کند نیز سبب افزایش قدرت انعطاف ستون مهره و افزایش قدرت عضلات شکم و کمر می شود که می تواند به کاهش مشکلات بیمار کمک کند.

جراحی

عمل جراحی تنها در صورتی که روش های غیرتهاجمی نتوانند شرایط بیمار را بهبود بخشند انجام می گیرد.

جراحی سبب افزایش استحکام و آزاد سازی ناحیه برای طناب نخاعی و ریشه های عصب می شود. به این کار رفع فشار گفته می شود. جراح ستون فقرات با فراهم کردن فشاری بیشتر برای عبور طناب نخاعی و ریشه های عصب، به کاهش درد ناشی از التهاب عصب کمک می کند. هدف دیگر جراحی افزایش بهبود حرکت در پا یا دست است. در صورتی که پا یا دست بیمار بی حس شده باشد، جراح امیدوار است با این جراحی این مشکل برطرف شود.

جراح مغز و اعصاب با روش های متعدد جراحی اقدام به رفع تنگی کانال نخاعی می‌نماید که در زیر به این روش ها اشاره خواهیم نمود.

Laminectomy : در این روش جراح با برداشتن تیغه مهرهای که به نام لامینا lamina معروف است اقدام به باز کردن فضای تنگ شده می نماید این روش به نام decompression surgery نیز معروف است ممکن است در این روش از تجهیزات متعددی برای استحکام ستون مهره‌ای استفاده نماید.
Laminotomy : در این روش جراح فقط قسمتی از لامینا را که مشکل تنگی کانال را ایجاد نموده است را بر می دارد.
Laminoplasty : این روش جراحی فقط در ناحیه ستون فقرات گردنی توسط جراح با استفاده از تجهیزات فلزی برای باز کردن فضای ناحیه تنگ شده به کار برده می شود.

فورامینوتومی
حفره (فورامن) ناحیه ای در مهره ها است که ریشه های عصبی وارد آن می شوند. این روش شامل برداشتن استخوان یا بافت این ناحیه برای ایجاد فضای بیشتر می باشد.

جراحی فضاهای بین خارهای مهره ها
این جراحی حداقل تهاجم برای برخی از افراد مبتلا به تنگی کانال نخاعی کمر مناسب است. خارهای مهره ها در پشت هر مهره امتداد یافته اند و با کنار زدن این خارها باعث می شود مهره ها از هم جدا شوند و فضای بیشتری برای اعصاب ایجاد شود. این روش با بی حسی موضعی انجام می شود و شامل برداشتن بخشی از لامینا می باشد.

همجوشی یا فیوژن ستون فقرات
اگر بیماردرد عصبی انتشار یافته ناشی از تنگی نخاع داشته باشد، ستون فقراتش ثابت نباشد و روش های دیگری به او کمک نکرده باشند؛ این روش برایش در نظر گرفته می شود. جراحی فیوژن نخاعی یا همجوشی ستون فقرات به طور دائمی دو مهره را به هم متصل می کند. معمولاً ابتدا لامینکتومی انجام می شود و در طی این روش استخوان برداشته می شود تا پلی بین دو مهره ایجاد شود که رشد استخوان جدید را تحریک می کند. مهره ها با پیچ، میله، قلاب یا سیم کنار هم نگه داشته می شوند تا بهبود یافته و با هم رشد کنند. روند بهبودی شش ماه تا یک سال طول می کشد